Albert Vataj
Ka ndaluar së rrahuri zemra e Alain Delon, e burrit sharmant dhe aktorit që bëri me zemër sa e sa gra, futi në ethe sa e sa burra dhe magjepsi jo vetëm me elegancën, me hirin e tij tipik francez, por edhe me talentin e jashtëzakonshëm si aktor.
Kush nuk u dashurua me të, që të mos pikëllohet sot. Edhe pse i përkasin të shkuarës sytë e tij të qiellt, zëri dhe bukuria që na bënë ta dashuronim, ai sërish është brenda nesh një kujtesë dehëse që nuk e shuan vdekja.
Sot më 18 gusht 2024, është ndarë nga jeta aktori dhe producent francez. I njohur si një udhëprijës kulturor dhe kinematografik i shekullit të 20-të. Delon u shfaq në ëndjen e etjes për adhurim, si një nga aktorët më të shquar evropianë të viteve 1960, 1970 dhe 1980. Stili, pamja dhe rolet e tij, të cilat e bënë atë një ikonë ndërkombëtare, i dhanë një popullaritet, duke e ngjitur në majë, pa guxuar ta zbresi askush, edhe pse në botën e filmit gjithçka kishte ndryshuar dhe mijëra yje të tjerë qëlloheshin në qiellin ku ai shkëlqen.
Legjenda e filmit francez, Alain Delon, ka ndërruar jetë në moshën 88-vjeçare, thanë tre fëmijët e tij për AFP në një deklaratë të dielën. Delon ju dorëzua vdekjes pas një beteje të pamundur me shëndetin që përkeqësohej, deri sa i tha të ndalonte, të mos shkonte më tej. Kaq ishte për të. Ndoshta kaq mjaftoi për yllin e epokës së artë të kinemasë franceze, i njohur për personalitetin e tij të ashpër dhe lojën virtuoze në 90 filma?!
“Alain Fabien, Anouchka, Anthony, si dhe (qeni i tij) Loubo, janë thellësisht të pikëlluar për të njoftuar ndarjen nga jeta të babait të tyre. Ai ndërroi jetë i qetë në shtëpinë e tij në Douchy, i rrethuar nga tre fëmijët dhe familja e tij”, thuhet në deklaratë. Thuhet gjithashtu se familja ka kërkuar privatësi në këtë lamtumirë.
Që nga vitet 1990, paraqitjet e Delon në film u bënë të rralla, por ai mbeti një personazh në rubrikat e të famshmëve dhe një figurë embelamtike e kinemasë franeze.
Delon mori çmime në festivale prestigjioze dhe shpesh u nderua për të gjithë karrierën e tij. Në vitin 1985, ai fitoi çmimin César për aktorin më të mirë për interpretimin e tij në Notre histoire (1984). Në vitin 1991, ai u bë anëtar i Legjionit të Nderit të Francës. Në Festivalin e 45-të Ndërkombëtar të Filmit në Berlin, ai fitoi Ariun e Artë të Nderit. Në Festivalin e Filmit në Kanë 2019, ai mori Palmën e Artë të Nderit.
Delon u vlerësua nga kritikët për rolet e tij në filma, si Gratë janë të Dobta (1959), Mesdita e Purple (1960), Rocco and His Brothers (1960), L’Eclisse (1962), Leopardi (1963), Le Samouraï (1967) , The Girl on a Motorcycle (1968), La Piscine (1969), Le Cercle Rouge (1970), Un flic (1972) dhe Monsieur Klein (1976). Gjatë karrierës së tij, Delon punoi me shumë regjisorë, duke përfshirë Luchino Visconti, Jean-Luc Godard, Jean-Pierre Melville, Michelangelo Antonioni dhe Louis Malle. Si këngëtar, Delon regjistroi duetin popullor “Paroles, paroles” (1973) me Dalidën. Ai mori nënshtetësinë zvicerane në vitin 1999.
Zëri i Amerikës shkruan kështu për aktorin e madh:
Aktori francez Alain Delon, i cili shkriu zemrat e miliona adhuruesve të filmit, qoftë duke luajtur “të keqin” dhe “vrasësin”, vdiq në moshën 88 vjeçare.
Aktori ishte qenë në gjendje të keqe shëndetësore që nga një goditje në tru në vitin 2019, duke dalë rrallë nga pronat e tij në Douchy, në rajonin Val de Loire të Francës.
Me sytë e tij të mrekullueshëm blu, Alain Delon nganjëherë quhej “Frank Sinatra francez” për pamjen e tij të hijshme, një krahasim që ai nuk e pëlqente. Ndryshe nga Frank Sinatra, i cili gjithmonë mohonte lidhjet me mafien, aktori Delon pranoi hapur lidhjet me miqtë e tij të dyshimtë në botën e krimit.
Në një intervistë të vitit 1970 në The New York Times, ai u pyet për lidhje me njerëz të tillë, njëri prej të cilëve ishte ndër “kumbarët” e fundit të botës së krimit në portin mesdhetar të Marsejës.
“Shumica e tyre, gangsterët që njoh… ishin miqtë e mi përpara se të bëhesha aktor”, tha ai. “Unë nuk shqetësohem për atë që bën një mik. Secili është përgjegjës për veprimet e tij. Nuk ka rëndësi se çfarë bën”.
Alain Delon fitoi famë në dy filma të regjisorit italian Luchino Visconti, “Rocco and His Brothers” në vitin 1960 dhe “Leopardi” në vitin 1963.
Ai luajti së bashku me aktorin e nderuar francez Jean Gabin në filmin e Henri Verneuil të vitit 1963, “Melodie en Sous-Sol” dhe shkëlqeu në filmin “Le Samourai” të Jean-Pierre Melville të vitit 1967, në rolin e një vrasësi filozofik me kontratë.
Alain Delon u bë një yll në Francë dhe u adhurua nga burrat dhe gratë në Japoni, por kurrë nuk u bë aq i madh në Hollywood, pavarësisht lojës me gjigantët e kinemasë amerikane, përfshirë aktorin Burt Lancaster.
Në filmin Borsalino të vitit 1970, ai luajti me aktorin tjetër francez Jean-Paul Belmondo, në rolin e gangsterëve që përplasen në një luftë të paharrueshme dhe të stilizuar për një grua.
Momentet kurorëzuese përfshinin gjithashtu trillerin erotik të vitit 1969 “La Piscine” ku Delon u bashkua me të dashurën e jetës Romy Schneider, në një rrëfim të zjarrtë të xhelozisë dhe joshjes në Rivierën Franceze.
Një jetë e trazuar
I lindur afër Parisit më 8 nëntor të vitit 1935, Alain Deloni pati një fillim të vështirë. Ai u vendos nën kujdestari në moshën 4-vjeçare pasi prindërit e tij u divorcuan. Ai iku nga shtëpia të paktën një herë dhe u përjashtua disa herë nga para se të bashkohej me marinsat në moshën 17-vjeçare dhe të shërbente në Indokinën e atëhershme të sunduar nga Franca. Edhe atje ai u fut në telashe për një xhip të vjedhur.
Pas kthimit në Francë në mesin e viteve 50-të, ai punoi si portier në tregun e ushqimit me shumicë Les Halles në Paris dhe kaloi kohë në lagjen Pigalle me drita të kuqe, përpara se të zhvendosej në kafenetë e zonës boheme, St. Germain des Pres.
Atje ai u takua me aktorin francez Jean-Claude Brialy, i cili e çoi në Festivalin e Filmit në Kanë, ku tërhoqi vëmendjen e një zbuluesi amerikan talentesh, i cili organizoi një provë para ekranit.
Ai bëri debutimin e tij në film në vitin 1957 në “Quand la femme s’en mele”.
