Një nga të metat e një shoqërie të kolapsuar, mbetet varësia ndaj ekstremeve që e shpien drejt harbonizimit emocional. Këto varësi nuk kurohen dot, nëse një grup njerëzish me formim intelektual nuk mblidhen në skenë për të dhënë mesazhe se çfarë është vërtetë e nevojshme për ta ndryshuar për mirë këtë shoqëri. Si çdo varësi, kura kërkon kujdes, vëmendje, të studiohet e më pas të kalohet në veprim, pa e vonuar më gjatë.
Varësia ndaj shpejtësisë – Shoh rëndomë personazhe të kamufluar si aktorë që performojnë në superstrada me makina të shtrenjta, ku një shkelje gazi gati në çmenduri mund ta transformojë këtë varësi në një vrasje (pa) pagesë. Pjesa më e madhe e të infektuarve nga kjo varësi, mbeten të rinjtë, të cilët në rreshtin e parë simbolizojnë, vartësit e tragjedive. Kjo varësi, shpesh përfundon groposur nën dhè, shpesh prapa hekurave duke i dhënë njëherë e mirë lamtumirë lirisë.
Varësia ndaj VIP-ave – Kjo varësi nuk preket fizikisht, pasi mjaftojnë sytë për të njohur një popull se sa të afeksionuar janë pas personazheve të njohur duke lënë mënjanë jetët e tyre. Në çdo ekran televiziv ato shfaqen për të dhënë mend, për të teatruar dhe më e rëndësishmja, për të treguar një integritet të pashkollë pasi janë diplomuar në një show televiziv ku e vetmja diplomë është një çek parash fituar nga zotësia për të bërë palaçollëqe.
Varësia ndaj injorancës – Duhet të luash rolin bukur që përballë një injoranti të mos krijosh varësi nga gjithçka ai thotë. Si shpërndahet kjo varësi? Shumë e thjeshtë. Mjafton të kalosh në rrjete sociale ku të gjithë janë të ngarkuar me një detyrë të posaçme: të shplajnë njëri-tjetrin me paçavure. Nga TikTok drejt e tek Instagram dhe Facebook, pa harruar komshiun Snapchat ku filtrohen të gjitha çfarë mendja nuk rrok.
Varësia ndaj mashtruesve kronikë – Në kryeradhë qëndrojnë politikanë, mandej biznesmenë e në fund kompani telefonike dhe bankare. Ata nuk të gënjejnë menjëherë. E bëjnë këtë urtë e butë, e më pas të shkulin nervat nga koka, dhëmbët nga goja dhe lekët nga kuleta.
Varësia ndaj shitjes së të drejtave – Kemi të drejta, por s’dimë ti mbajmë. Mbrohemi nga ligji, por s’dimë të rezistojmë. Mbrohemi me Kushtetutë, por shitemi për një fjalë goje, për një lekë më shumë, për një bukë goje. Çdo e drejtë është bërë si fantazmë, pasi asgjë që na përket nuk vlen asnjë groshë. Kemi të drejtë për të votuar, por s’dimë kë votojmë. Duam përgjigje, por s’ngremë zë. Rreshtohemi në protesta dhe ikim me bisht ndër shalë pasi shohim që s’nxorrëm gjë në dritë / ose bënë sikur na dëgjuan. Kjo varësi e mbjellë prej shekujsh në rrënjët shqiptare, vazhdon të jetojë në hijet e çdokujt.
Varësia ndaj jetës perfekte – Jetojmë me iluzione dhe pranojmë një botë të gënjeshtërt të ekspozuar nga të gjithë që përmes një telefoni inteligjent, sigurohen t’i bëjnë të tjerë të plasin nga marrazi. Kështu vjen dhe xhelozia kolektive, një varësi që shkon varg më varg.
Varësia ndaj aksesorëve – Materializmi mbetet një varësi sa e keqe po aq edhe e mirë. Njeriu nuk ngopet me luks, madje as me “libra”. Ndoshta libri është luks për dikë, pasi kam dëgjuar që në media e flasin për aksesor të shtrenjtë. Mund të jetosh edhe në luks me libra; këtu flas për bibliotekën. Të dendesh pas një mali me libra e të kuptosh një botë të tërë që fshihet pas tyre.
Varësia ndaj punëve të tjetrit – Më gjej një shqiptar që nuk sheh punët e veta dhe do të biesh në kontradiktë me veten. Sa qesharake po ta mendosh! Këtë varësi s’ia ka dalë askush ta kurojë pasi të shohësh punën e tjetrit, për dikë është ilaç, për dikë progres, për të tjerë zili e për pak të tjerë që e dinë veten të zgjuar, mallkim.
Varësitë nuk mbarojnë asnjëherë, por jam i sigurt që nuk e keni fituar akoma varësinë më të madhe: alergjinë për të lexuar rreshta me vlerë.
