Kultura finlandeze e saunës është përfshirë në listën e trashëgimisë botërore të UNESCO.Tradita qindra vjeçare e banjës me avull, pjesë integrale e jetës së shumicës së popullsisë konsiderohet një ritual i shenjtë nga finlandezët.
Kultura finlandeze e saunës është përfshirë në listën e trashëgimisë botërore të UNESCO. Me rreth tre milion sauna për 5.5 milion njerëz, banja me avull është një traditë që daton para qindra vjetësh.
“Kultura e saunësnë Finlandë është një pjesë integrale e jetës së shumicës së popullsisë finlandeze. Ajo përfshin shumë më tepër se sa thjesht larjen e vetvetes. Në një sauna, njerëzit pastrojnë trupat dhe mendjet e tyre dhe përqafojnë një ndjenjë paqeje të brendshme”, tha UNESCO.
Saunat janë kudo në shtëpitë finlandeze, blloqet e banesave dhe në pishinat, ku banjot shpesh mblidhen nudo në temperatura rreth 85 gradë Celsius (185F).
Gjatë viteve, udhëheqësit finlandezë kanë ftuar rregullisht homologët e tyre dhe personalitete të huaja në sauna për të biseduar. Ajo që njihet si “diplomacia e saunës” e presidentit të Luftës së Ftohtë Urho Kekkonen u bë një gur themeli në marrëdhëniet e Finlandës me Rusinë Sovjetike fqinje.
Në dimër sauna shpesh ndiqet nga një zhytje në ujë të akullt në mijëra liqenet e Finlandës, një ritual për të cilin shumë adhurues të saunës këmbëngulin se përmirëson shëndetin dhe mirëqenien mendore. Meditimi shpesh i qetë brenda saunës, vetëm ose me të tjerët, është diçka si një ritual i shenjtë për finlandezët.
Tradicionalisht sauna ka qenë gjithashtu vendi ku filloi dhe mbaroi jeta deri në vitet 1940 gratë rurale shpesh lindnin atje, si i vetmi vend në shtëpi me ujë të nxehtë dhe privatësi, dhe sauna është vendi ku u kryen ritet e fundit pas një vdekje. Termi “sauna” është një nga fjalët e pakta nga gjuha finlandeze që kalon në përdorim ndërkombëtar dhe emri mendohet se fillimisht u referohej gurëve të nxehtë mbi të cilët hidhet uji për të krijuar avull.