Bota e qytetëruar ka reaguar ashpër ndaj vendimit të presidenti turk për ta kthyer Muzeun Hagia Sophia në xhami. SHBA, BE, UNESCO dhe shumë shtete të tjera e kanë quajtur vendimin e presidentit të padrejtë dhe duke e quajtur një provokim të hapur për gjithë botën. Falja e parë në këtë xhami që është ndërtuar 1 mijë e 500 vite më parë si kishë do të mbahet në 24 korrik.
UNESCO, Greqia, Qipro dhe udhëheqësit e kishave janë shprehur të shqetësuar kundër ndryshimit të statusit të të Hagia Sophia nga muze në një xhami.
Presidenti Recep Tayyip Erdogan e deklaroi ikonën e Stambollit Hagia Sophia të hapur për adhurimin e muslimanëve të premten e 24 korikut pasi një gjykatë e lartë vendosi që shndërrimi i ndërtesës në një muze nga ishte i paligjshëm.
Erdogan bëri njoftimin e tij, vetëm një orë pasi u zbulua vendimi i gjykatës, megjithë paralajmërimet ndërkombëtare për të mos ndryshuar statusin e monumentit gati 1.500-vjeçar, të nderuar nga të krishterët dhe myslimanët.
“Theksoj se do ta hapim Hagia Sophian si xhami duke ruajtur trashëgiminë e përbashkët kulturore të njerëzimit”, thuhet në vendimin e nënshkruar nga Erdogan.
Vendi i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në Stamboll, një magnet për turistët në mbarë botën, u ndërtua për herë të parë si një katedrale në Perandorinë e krishterë Bizantine, por u shndërrua në një xhami pas pushtimit otoman të Kostandinopojës në 1453.
Vendimi I gjykatës u pasua me shpejtësi nga Erdogan duke thënë se siti i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në Stamboll do të rihapej për adhurimin e myslimanëve.
Gjykata më e lartë administrative e Turqisë, anuloi njëzëri një vendim të kabinetit të vitit 1934 dhe tha se Hagia Sophia ishte regjistruar si xhami në veprat e saj të pasurisë.
Shtetet e Bashkuara, Greqia dhe udhëheqësit e kishave ishin ndër ata që shprehën shqetësimin për ndryshimin e statusit të ndërtesës së madhe të shekullit të gjashtë, të kthyer në një muze në ditët e para të shtetit laik modern turk nën udhëheqjen e Mustafa Kemal Ataturk.
Kisha Ortodokse Ruse shprehu hidhërim ndaj vendimit të Turqisë për revokimin e statusit të muzeut të Hagia Sophia, duke e akuzuar atë për injorimin e zërave të miliona të krishterëve.
Greqia e ka quajtur këtë veprim të Turqisë një “provokim të hapur për botën e qytetëruar”.
“Nacionalizmi i shfaqur nga Erdogan e kthen vendin e tij pas gjashtë shekuj,” tha Ministri i Kulturës në një deklaratë.
Shefi i politikës së jashtme të Bashkimit Evropian Josep Borrell e quajti vendimin një keqardhje.
