Të dashurohesh 50 vjeçar. Ndodh dhe kaq mjafton. Mund të pyesim veten se cila është shtysa që na lë të braktisemi në një emocion kaq të fortë kur mendonim se kishte humbur gjurmët dhe se cila është frika dhe dyshimet që lindin kur ndjekim zemrën e nuk jemi më adoleshentë. Për këtë përgjigjet psikiatri, sociologu dhe shkrimtari i njohur, Paolo Crepet.
“Duhet kurajë që të dashurosh 50 vjeçar sepse 20 vjeçar…ehhh…bëhet shpejt e shpejt. Dashurohemi pa datë kadence, nuk je aty duke numëruar se sa zgjat. Ndyshojnë parametrat e çdo gjë mëhet më pak fizike e më shumë mendore sepse përkon me 30 ose 40 vite të shkuara shpesh keq. Arrihet në këtë moshë me një varrezë me skelete dashurish të shkuara keq. Pra duhet shumë kurajo që të rihyjmë në lojë dhe dashuria është pikërisht kjo. Flasim këtu gjithmonë për një marrëdhënie serioze e jo për një “fundjavë të bukura bashkë”.”
Me çfarë ndërtohet kuraja?
“Nga vullneti dhe aftësia për t’u përfshirë në ndryshimin e një jete më komplekse se njëzet vjet më parë, në punë, zakone, miq, familje. Fëmijët, të cilëve u duhet shpjeguar se ka një person në jetën e tij për të cilin duam të japim hapësirë dhe vëmendje. Në këtë moshë, një nga vështirësitë më të ndjeshme – sipas asaj që njerëzit më tregojnë në studio – është që të vendosë se kush nga dy partnerët duhet të ndryshojë qytet, nëse ata jetojnë larg. Kjo jo vetëm që i ndërlikon gjërat, sepse të gjithë jemi rrënjosur thellë kudo që jemi, në 50 ose 60 vjet. Këto nuk janë vështirësi të pakapërcyeshme, natyrisht, por shumë gjëra të vogla që kërkojnë doza të vogla guximi”.
Si ta shpjegojmë në familje se kemi dëshirë të jetojmë një dashuri të re?
“Me të vërtetën. Duke thënë se çfarë ju bën të lumtur: ‘Unë e dua këtë person dhe unë do të doja të ndaja më shumë me të’. Pastaj sigurisht, shumë varet nga mosha e fëmijëve që mesatarisht duhet të jenë në fund të fëmijërisë ose adoleshencës së hershme. Dhe kjo nuk i shteron problemet, me të vërtetë në përvojën time si një psikiatër shpesh ndodh që një djalë apo vajzë prej 16/17 vjetësh nuk ka ndërmend të ndryshojë jetën e tij. Dhe nga një hyrje e re e këtij lloji, jeta ndryshon shumë për shkak se nuk keni më të afërmin për ty, ju e gjeni veten të ndani festat me një zotëri që nuk e njihni dhe se ndoshta jeni edhe të pakëndshëm. Shkurtimisht, nuk është e lehtë për të menaxhuar një marrëdhënie dashurie që dëshironi ta keni gjatë, kur keni fëmijë, por e mira është se për këtë arsye ju vendosni të doni me më shumë bindje”.
Çfarë do të thotë të dashurosh me pjekuri?
“Kjo do të thotë të vendosësh në mes një gjë që quhet kulturë, jo thjesht si librat që lexojmë ose shfaqje teatrale që ju shkoni për të parë, por si një pasuri e jetës, përvojave dhe mendimeve që keni ndërtuar gjatë viteve. Një mendim kritik që 20 vjeçar nuk e keni (edhe nëse shpesh mendoni se e keni), një vizion të gjërave në politikë, në shoqëri, në vend, i cili është bërë radikal, ndoshta duke ndryshuar disa herë. Në moshën 20 idetë janë radikale, por në fund edhe më të lakueshme dhe ndoshta partneri më i madh mund të formësojë të menduarit e tjetrit, ndërsa në 50 vjet është në nivelin e duhur dhe përplasja është e vështirë. Por këtu flasim për dashurinë, dhe kështu marrëdhënia tashmë ka pësuar ‘verifikimet’ e saja të para në këtë kuptim, kuptohet se ne i shohim gjërat në të njëjtën mënyrë dhe kjo i bën ata të fortë. Dhe dashurinë shumë më të pasur. Nuk është thjesht një bashkim fizik dhe tërheqje fizike, por edhe një pjesë e një bote të ngjashme.”
Ne thjesht nuk fshihemi më?
“Sot ne rinisim më shpesh sepse ka më shumë pesëdhjetë vjeçarë single krahasuar me 20 vjet më parë. Sot zgjedh dikë me vetëdije, nga dashuria dhe jo nga lehtësia. Gratë janë të pavarura dhe paga në fund të muajit i çliron nga barra që duhet të mbajnë për të parë dinjitetin e tyre të shkelur nga nevoja ekonomike. Gratë nuk janë më të gatshme të tolerojnë në një temë themelore të quajtur dinjitet.”
Si jetohet seksualiteti në këtë moshë?
“Kur isha 20 vjeç, palestra ishte një vend vetëm për boksierë, sot ne jemi të gjithë mesatarisht të vëmendshëm ndaj të ushqyerit, për të mbajtur të arsyeshme format, për mirëqenien e trupit. Unë kam miq të së njëjtës moshë që bëjnë 30 pishina në mëngjes në orën 6 të mëngjesit … nëse do ja tregojë këtë nënës sime, që nuk jeton më, ajo do të thoshte ‘ata janë të çmendur’. Sot gratë e moshës 50 vjeç e lart duken shumë më tepër si vajzat e tyre sesa nënat e tyre. Dhe e gjithë ndikon mbi seksualitetin, sepse joshja është bukuria dhe gjithashtu forca, energjia. Burrat gjithashtu kanë fituar shumë. Kur ishte 60 vjeç, njeriu ishte ‘një plak’, një gjysh i cili jetonte si një gjysh. Tani ne jemi burra plot energji mendore që na shtyjnë në kërkim të një marrëdhënieje. Brezi im shpesh ka praktikuar seksin si grabitje, një përvojë që për shumë gra ka sjellë plagë, pakënaqësi, por çlirimi seksual tani është 40 vjeç e lart dhe seksi është një takim; guximin për të shprehur dëshirat, shijet dhe ndjenjat. Një pjesë e mirë prej nesh më në fund zgjedhin për dashuri dhe jo për lehtësi.”
Çfarë ndodh kur të dy janë të ve?
“Dashuria do të thotë pjesëmarrje, kështu që është një terapi. Nëse nuk ndiheni të kuptuar nga partneri juaj në pikëllimin tuaj dhe në momentin e humbjes tuaj është një marrëdhënie e pakuptimtë. Është shumë e lehtë për të kuptuar kur është fjala për të vendosur se ku të shkoni në pushime, për t’u marrë me dhimbjen është diçka tjetër. Vejushmëria është një element komplikimi, por siç është edhe heqja e një fëmije, për shembull. Unë kam parë shumë gra të një moshe të caktuar të ndara, të braktisura nga djali i tyre i cili vendos të ndjekë babanë e tij. Këto janë dhimbje shumë të thella dhe dashuria ka kuptim nëse ka aftësinë për të bërë të ndihesh i fortë – ose jo vetëm – përballë këtij inventari të rasteve të dhimbshme.”
