Shumë njerëz mendojnë se jetëgjatësia përcaktohet kryesisht nga gjenetika. Megjithatë, gjenet luajnë një rol shumë më të vogël nga sa besohej fillimisht. Rezulton se faktorët mjedisorë si dieta dhe mënyra e jetesës janë thelbësore. Këtu janë 4 zakone që lidhen me një jetë të gjatë.
1 – Shmangni ngrënien e tepërt
Lidhja midis marrjes së kalorive dhe jetëgjatësisë aktualisht gjeneron shumë interes. Studimet e kafshëve sugjerojnë se një reduktim 10-50% në marrjen normale të kalorive mund të rrisë jetëgjatësinë maksimale.
Studimet e popullatave njerëzore të njohura për jetëgjatësinë vëzhgojnë gjithashtu lidhjet midis marrjes së ulët të kalorive, një jetëgjatësie të zgjatur dhe një probabiliteti më të ulët të sëmundjes.
Për më tepër, kufizimi i kalorive mund të ndihmojë në reduktimin e peshës së tepërt trupore dhe yndyrës së barkut, të cilat të dyja shoqërohen me jetëgjatësi më të shkurtër.
Thënë kështu, kufizimi afatgjatë i kalorive është shpesh i paqëndrueshëm dhe mund të përfshijë efekte anësore negative, të tilla si rritja e urisë, temperatura e ulët e trupit dhe një dëshirë e zvogëluar seksuale.
2 – Hani më shumë arra
Arrat janë fuqi ushqyese. Ato janë të pasura me proteina, fibra, antioksidantë dhe komponime të dobishme bimore. Për më tepër, ato janë një burim i shkëlqyer i disa vitaminave dhe mineraleve, si bakri, magnezi, kaliumi, folati, niacina dhe vitaminat B6 dhe E.
Disa studime tregojnë se arrat kanë efekte të dobishme në sëmundjet e zemrës, presionin e lartë të gjakut, inflamacionin, diabetin, sindromën metabolike, nivelet e yndyrës së barkut dhe madje edhe disa forma të kancerit. Një studim zbuloi se njerëzit që konsumonin të paktën 3 racione arra në javë kishin një rrezik 39% më të ulët të vdekjes së parakohshme.
Në mënyrë të ngjashme, dy rishikime të fundit duke përfshirë mbi 350,000 njerëz vunë re se ata që hanin arra kishin një rrezik 4-27% më të ulët për të vdekur gjatë periudhës së studimit – me reduktimet më të mëdha të vërejtura tek ata që hanin 1 porcion arra në ditë.
3 – Hani shumë ushqime të shëndetshme bimore
Konsumimi i një shumëllojshmërie të gjerë të ushqimeve bimore, si frutat, perimet, arrat, farat, drithërat dhe fasulet, mund të ulë rrezikun e sëmundjeve dhe të promovojë jetëgjatësinë.
Për shembull, shumë studime lidhin një dietë të pasur me bimë me një rrezik më të ulët të vdekjes së parakohshme, si dhe një rrezik të reduktuar të kancerit, sindromës metabolike, sëmundjeve të zemrës, depresionit dhe përkeqësimit të trurit.
Këto efekte i atribuohen lëndëve ushqyese dhe antioksidantëve të ushqimeve bimore, të cilat përfshijnë polifenolet, karotenoidet, folatin dhe vitaminën C. Prandaj, disa studime i lidhin dietat vegjetariane dhe vegane, të cilat janë natyrisht më të larta në ushqimet bimore, me një rrezik 12-15% më të ulët. e vdekjes së parakohshme. Të njëjtat studime raportojnë gjithashtu një rrezik 29-52% më të ulët të vdekjes nga kanceri ose sëmundjet e zemrës, veshkave ose hormoneve.
4 – Mos pini duhan
Pirja e duhanit është e lidhur ngushtë me sëmundjet dhe vdekjen e hershme. Në përgjithësi, njerëzit që pinë duhan mund të humbasin deri në 10 vjet jetë dhe të kenë 3 herë më shumë gjasa të vdesin para kohe sesa ata që nuk e marrin kurrë një cigare.
Mbani në mend se nuk është kurrë vonë për të hequr dorë. Një studim raporton se individët që e lënë duhanin deri në moshën 35 vjeç mund të zgjasin jetën e tyre deri në 8.5 vjet.
Për më tepër, lënia e duhanit në të 60-at mund të shtojë deri në 3.7 vjet në jetën tuaj. Në fakt, lënia në të 80-at mund të sjellë ende përfitime.
