Nga Elsa L. SULA
Dekada më parë kishim më pak materializma, por ishim të mbushur me lumturi fëminore. Naivë, si qeniet me shpirtin më të padjallëzuar kënaqeshim me pak, me kukulla që shpeshherë i ndërtonim me lecka, prej balte dhe me fijëza kashte iu bënim flokët sipas imagjinatës sonë krijuese të momentit. Rëndësi kishte që në botën tonë fëminore ishin momentet më të vyera me shokët e shoqet e lagjes. Mblidheshim aty në një cep të lagjes, herë-herë me bukë e djathë ndër duar dhe ishim shumë të lumtur.
Të paharrueshme mbeten rrasa-vijat e lojës sonë, vizatuar mbi rrugën shpeshherë të pluhurosor apo të baltosur, ashtu siç mund të ishin mbase edhe duart tona, por kurrë bota jonë fëminore e patjetërsueshme. Kishim edhe libra, por krahasuar me dëshirën për të lexuar kishim shumë pak. I merrnim në bibliotekë të shkollës dhe shpallnim luftën se cili apo cila e përfundonte më shpejt. Nuk kishim rastin të merrnim shumë shpesh dhurata, libri ishte dhurata e parapëlqyer, madje nuk e privatizonim kurrë. Libri ishte i imi dhe i shokëve e shoqeve të mia, prindërit na edukuan me gjëra të thjeshta e pa shumë kosto, duke na ngulitur mirë në mendje se libri nuk del nga moda kurrë edhe sukseset varen nga sasia e librave të lexuar. Rrugët e lagjeve çdo pasdite gumëzhinin nga zërat tonë, argëtoheshim, luanim, rrëzoheshim, ngriheshim, qanin e qeshnin dhe në fund të ditës ishim fëmijë të lumtur e mbushur lulnaja e shpirtit me ëndrra fëminore.
Vërtetë kishim më pak, por lumturi më shumë. Shtatori ishte muaji që mezi e prisnim, mbase nuk do të kishim rroba të shtrenjta veshur apo atlete firmato, mjaftonte të kishim libra të rinj, të padetyruar për të përdorur të motrës apo vëllait më të madh. Nuk kishim televizione me qindra kanale, kishim shumë më pak se sot, por kënaqeshim me filma vizatimorë. Në fëmijërinë time jo shumë të largët nuk kishte miq virtualë, kishim pak në shifra por realë. Fundja miqtë më të mirë janë ato të fëmijërisë reale. Sot kemi fatin të kemi më shumë mundësi komunikimi, por edhe rrugë më të shkurtra të lumturisë. Vartës të një botë joreale që po “vret” botëzën fëminore. Zhvillimi galopant i teknologjisë po i ngujon fëmijët brenda mureve, duke ngrirë dashje – padashje shpirtin e tyre të lirë.
Mundësia e të paturit gjërat gati e duke i marrë në rrugë të shpejta iu zbeh dëahirën dhe nevojën për të shfletuar librin. Lojërat janë zëvendësuar me aplikaciane që mbajnë mbërthyer fëmijët për disa orë dhe rrugët e lagjeve kanë mbetur të vakëta e të pajeta. Nëpër to pasditeve vrapojnë vetëm prindërit, ndonjëherë të lodhur nga dëshirat e fëmijëve për të patur ndër duar smartphonin e fundit. Librit i është bërë dalje, zëvendësuar me TikTok e Snapchat, më pak raste me instagram e facebook se janë disi më “të vjetra”. Në garë me dhjetra apo qindra të tjerë për videon me më shumë pëlqime apo shpërndarje dhe talent është ai apo ajo që bën memen më fuqishme me fjalorin më banal të mundshëm, sigurisht mundësuar nga programet më të shikuara televizive apo hiteve të këngëtarëve të vetëshpallur talente. Shkollat po kthehen në pasarela të modës e nxënësit në garë kush vishet më shtrenjt, e për ironi të rastit në çantën e shtrenjtë mund të mos ketë libra…
Më shumë mundësi intergrimi, por më pak fëmijë të rritur me fëmijëri. Mjaft e vramë shoqërinë me mentalitetin tonë të brumosur përsëmbrashti, fëmijët duhet të edukohen e rriten me fëmijëri të pandryshueshme e tjetërsueshme prej konceptit bazë të botëkuptimit, botëperceptimit dhe botëreflektimit fëminor.
