Në vendet e Bashkimit Europian, apo në shtetet e zhvilluara të Perëndimit, i kanë ndaluar prej shumë vitesh amalgamat dentare (mbushjet e zeza), duke i cilësuar zyrtarisht si “vdekjeprurëse të ngadalta”.
Por në Shqipëri, vijon të vijnë skarcitete të tilla që rrezikojnë seriozisht shëndetin, që mund të çojnë deri në vdekje, nëse nuk i hiqni nga goja.
ÇFARË ËSHTË AMALGAMA DENTARE?
Amalgama dentare është një material për mbushjen e dhëmbëve, që është përafërsisht me përmbajtje 54% mërkuri.
Nganjëherë quhet edhe “mbushje argjendi” në mënyrë të gabuar, edhe pse përmban mërkur, shumë më tepër se argjendi.
Mërkuri është një metal i rëndë, që dihet se është helmues ndaj sistemit nervor njerëzor.
Ka ende dentistë që përdorin këtë produkt toksik të mërkurit, prandaj sigurohuni që të thoni “Jo mbushje amalgam!”, para se të uleni ndonjëherë në atë karrige dentare.
Mbushjet dentare me amalgam, siç e thamë mund të çlirojnë mërkur, por edhe: bakër, argjend dhe ndonjëherë zink në trupin tuaj.
Të gjithë këto metale kanë shkallë të ndryshme toksike, të cilat veprojnë me jonet metalike (duke ndryshuar atomet e tyre).
Këto jone metalike migrojnë nga dhëmbët – në rrënjët e dhëmbëve, në gojë, në kocka, në indet lidhëse në trup dhe në nerva.
Nga aty, ato udhëtojnë në sistemin nervor qëndror, ku e çrregullojnë atë.
Problemet shëndetësore më të shpeshta që mund të lidhen me mbajtjen e mbushjeve me amalgamë, që kanë këto elementë toksikë dhe ju nuk po e kuptoni se nga ju vjen, janë:
Alergjitë,
ankthi,
fryrje,
problemet me tensionin e gjakut,
dhimbje gjoksi,
depresion,
probleme me gingivat,
dhimbje koke, insomni,
çrregullime të ritmit të zemrës,
humbje përqendrimi,
humbje energjie,
humbje kujtese,
skleroze multiple etj.
Por më shumë problematik nga gjithë metalet e mësipërme është mërkuri apo zhiva, që njihet shkencërisht si toksik dhe Agjensia për Mbrojtje të Ambientit (Environmental Protection Agency EPA), ka deklaruar zyrtarisht, që në vitin 1988, se ky metal në mbushjet amalgame është tejet i rrezikshëm.
EKSPOZIMI NDAJ MËRKURIT, RRITET KUR:
Kur është fjala për shëndetin tuaj, amalgama mund të bëjë shumë më tepër dëm, sesa mirë.
Amalgama dentare është përafërsisht 54% mërkur, një neurotoksinë e njohur dhe me toksina riprodhuese.
Amalgama liron avujt e mërkurit gjatë gjithë ciklit të jetës, veçanërisht kur:
• dentisti vendos amalgamën në dhëmbin tuaj
• përtypni ushqim ose çamçakëz
• lani dhëmbët
Si rezultat, njerëzit me mbushje amalgame kanë nivele më të larta të mërkurit në trupin e tyre, sesa njerëzit pa mbushje të amalgamave.
BASHKIMI EUROPIAN I KA NDALUAR, SHQIPËRIA I PËRDOR
Ekspozimi i mërkurit nga amalgama dentale nuk është i sigurt për askënd.
Por është veçanërisht e rrezikshme për:
*FËMIJËT: Truri i fëmijëve dhe sistemet neurologjike janë veçanërisht të ndjeshme ndaj efekteve neurotoksike të avuirit të amalgamës së mërkurit.
Shumë vende, duke përfshirë të gjithë Bashkimin Evropian, ndalojnë përdorimin e amalgamës tek fëmijët.
*GRATË NË KOHË TË LINDJES: Mërkuri nga amalgamët e nënës mund të kalojnë placentën dhe të grumbullohen në fëmijën e saj të palindur.
Shumë vende, duke përfshirë të gjithë Bashkimin Europian, Kanada, po ndalojnë ose rekomandojnë kundër përdorimit të amalgamave në gratë shtatzëna.
*FOSHNJAT E USHQYER ME GJI: Mërkuri nga amalgama e nënës, mund t’i kalojë fëmijës së saj, nëpërmjet qumështit të gjirit.
Bashkimi Evropian ndalon përdorimin amalgam në nënat me gji.
*NJERËZIT ME DËMTIME TË VESHKAVE: Mërkuri mund të jetë i dëmshëm për veshkat tuaja, veçanërisht nëse keni tashmë një çrregullim të veshkave.
Zvogëlimi i funksionit të veshkave ka të ngjarë të ulë aftësinë e trupit për të eliminuar mërkurin nëpërmjet urinës.
*AMALGAMA “PLUS”: Njerëzit e ekspozuar ndërkohë ndaj burimeve të tjera të mërkurit:
Merkuri nga amalgama dhe burime të tjera (si disa peshq) është bioakumulues, që do të thotë se ndërton përqendrime në rritje në trup.
Nëse jeni tashmë i ekspozuar ndaj mërkurit në vendin tuaj të punës ose dietën, mërkuri shtesë nga amalgama ka të ngjarë të jetë më shumë i dëmshem, sesa trupi juaj mund të përballojë.
*NJERËZIT ME ALERGJI OSE HYPERSENSITIVITET: Të dhënat ekzistuese tregojnë se disa individë me një mbindjeshmëri ose alergji para-ekzistuese ndaj mërkurit, mund të jenë në rrezik për efektet negative të shëndetit nga avujt e mërkurit, të lëshuar nga amalgama dentare.
Reaksione të ndryshme dermatologjike ose lezione të lëkurës, gojës dhe gjuhës që iu atribuohen kontaktit të drejtpërdrejtë, ose të tërthortë me amalgamën dentare, mund të jenë lidhur me një mbindjeshmëri ose alergji para-ekzistuese ndaj mërkurit dhe/ose metaleve të tjera.
*NJERËZIT ME METALE TË TJERA NË GOJËN E TYRE: Nuk lejohet përdorimi i amalgamit, kur do të jetë në kontakt të drejtpërdrejtë me metale të tjera në gojë, të tilla si: çelik inox, titan, lidhjet metalike bazë dhe lidhjet e metaleve të shkëlqyera.
Pajisjet amalgame dentare mund të dëmtojnë në kushte të caktuara, duke përfshirë kur ato vendosen në kontakt të drejtpërdrejtë me metale të tjera.
Korrozioni gjithashtu rrit sasinë e avullit të mërkurit që lëshon pajisjen e amalgamave dentare.
EDHE DENTISTËT VETË DUHET TË KENË KUJDES
Përveç kontaktit të tyre të drejtpërdrejtë me mërkur, profesionistët dentarë që punojnë në zyrat që përdorin amalgamë, gjithashtu përballen me nivele të larta të mërkurit në ajrin që marrin frymë.
Si rezultat, profesionistët dentarë – duke përfshirë dentistët, higjienistët e dhëmbëve, asistentët dentarë dhe stafi i zyrës – janë në rrezik të veçantë.
Studimet kanë treguar se ata kanë nivele të larta të mërkurit në organizëm.
Meqë shumë profesioniste të dhëmbëve janë gra të moshës së lindjes së fëmijëve, ato janë veçanërisht të ndjeshme ndaj rreziqeve riprodhuese që lidhen me ekspozimin e zhivës.
EKSPOZIMI NDAJ MËRKURIT NË VENDIN E PUNËS, SJELL
• Nivelet më të larta të zhivës në profesionistët e dhëmbëve: Punëtorët dentarë kanë nivele më të larta të mërkurit në trupin e tyre, sesa popullsia e përgjithshme.
• Më shumë probleme shëndetësore për profesionistët dentarë: Dentistët raportojnë ose kërkojnë trajtim për më shumë probleme shëndetësore – duke përfshirë neurologjike, neuropsikologjike, çrregullime të frymëmarrjes, kardiak dhe veshkave – sesa popullsia e përgjithshme.
• Problemet riprodhuese për profesionistët dentarë të dhëmbëve: Profesionistët e dhëmbëve femra të moshës që mbajnë fëmijën, të cilët janë të ekspozuar ndaj amalgamës në vendin e punës, kanë më shumë probleme riprodhuese, sesa gratë e paeksploruara.
